Meristem doku, sürekli bölünebilme özelliğine sahip olduğu için bitkilerin büyüme bölgelerinde bulunur ve bitkilerin büyümesinde önemli rol oynar. Meristem dokuda bulunan hücreler her bölündüğünde farklı dokular oluşturur. Oluşan farklı dokular ise organları meydana getirir. Bu şekilde bölünerek bitki gelişir ve büyür. Meristem dokular, bitkinin hem enine hem de boyuna büyümesini sağlar. Meristem dokunun bölünerek çoğalması sırasında oluşan bitkiler, bol sitoplazmalı, ince çeperli, büyük çekirdekli ve hücreler arası boşluk olmayan kofulsuz veya çok az kofullu hücrelere sahiptir.

Meristem doku, yaşamı boyunca bölünme özelliğine sahip olan bir doku türüdür. Bitkilerin büyüyüp çoğalması için önemli bir dokudur. Meristem doku aynı zamanda bitkinin sağlıklı gelişmesini de sağlar. Her bölünen hücre yeni bir yapıya sahip olur. Bu durum, meristem doku sayesinde farklı bitkilerin oluşmasına yol açar. Meristem doku mitoz bölünme yaparak bitki canlı olduğu sürece yeni hücrelerin çoğalmasını sağlar. Meristem doku, bulunduğu yere ve kökenine bağlı olarak ikiye ayrılır.

Meristem doku, bulunduğu yere göre uç meristem (apikal meristem) ve yanal meristem (lateral meristem) olmak üzere ikiye ayrılır.

Bitkinin kök ve gövde uçlarında bulunan bu meristem tipi, bitkinin boyuna büyümesini sağlar. Uç meristem hücreleri sürekli bölünerek bitkinin yukarıya ve aşağıya doğru uzamasını destekler.

Kök ve gövdenin yapısında bulunan bu meristem tipi, bitkinin enine büyümesini sağlar. Bu büyüme sonucunda bitki kalınlaşır. Yanal meristem, bitkinin odunlaşma ve kabuklanma süreçlerinde de rol oynar.

Meristem doku kökenine göre ise birincil meristem ve ikincil meristem olarak ikiye ayrılır.

Embriyonik dönemden beri bölünme özelliğini kaybetmemiş olan dokulardır. Birincil meristem, bitkinin kök ve uç bölgelerinde bulunur ve bu bölgelerdeki hücreler sürekli olarak bölünerek bitkinin büyümesini sağlar.

Bölünme yeteneğini kaybetmiş olan parankima hücrelerinin sonradan bölünme yeteneği kazanması ile oluşur. İkincil meristem, genellikle bitkinin enine büyümesine katkıda bulunur ve mantar kambiyumu gibi yapılar bu meristem türüne örnek olarak verilebilir. İkincil meristem, her zaman değişmez dokulardan oluşur.

Meristem dokunun bölünme yeteneği, bitkilerin hem boyuna hem de enine büyümesini sağlar. Uç meristemler, bitkinin boyuna büyümesini desteklerken, yanal meristemler enine büyümeyi ve kalınlaşmayı sağlar. Bu süreçler, bitkinin çevresel koşullara uyum sağlamasına ve sağlıklı bir şekilde büyümesine yardımcı olur.

Meristem dokular, bitkilerin adaptasyon süreçlerinde de önemli rol oynar. Özellikle stres koşullarında bitkilerin hayatta kalabilmeleri ve gelişimlerini sürdürebilmeleri için meristem dokuların bölünme yeteneği kritik önem taşır. Ayrıca meristem dokular, bitkisel üretimde ve biyoteknolojik uygulamalarda da sıkça kullanılmaktadır. Örneğin, doku kültürü teknikleriyle bitkilerin hızlı ve güvenilir bir şekilde çoğaltılması meristem dokular sayesinde mümkün olmaktadır.