Adipoz Doku

Adipoz dokusu cilt altına, iç organ çevresinde ve periton gerisinde bulunur. Vücuttaki adipoz dokusunun %50′ si deri altında, deri altı adipoz dokusu olarak geçmektedir, %5-8′ i kaslarda, %10-15′ i karın içerisinde, %12′ si böbrek çevresinde, %15-20′ si ise üreme organları etrafında, kemik iliğinde ve meme dokusunda bulunmaktadır.

Vücudumuzda farklı yerleşim, yapı, renk ve patolojik nitelik gösteren, iki tip adipoz dokusu bulunmaktadır.

Hücre içerisinde-sitoplazmalarının ortasında, büyük, sarı bir yağ damlası bulunan hücrelerden oluşur. Sarı adipoz dokusunun rengi, genellikle hücrelerin yağ damlacıklarında çözünen A vitamini varlığına bağlı olarak, beyazdan koyu sarıya kadar değişir.

Sarı adipoz dokusu beden için büyük bir enerji deposudur. Yağ hücreleri içerisinde yağ trigliserit formunda depolanır. Uzun süreli açlık halinde ilk olarak deri altındaki, deri ve periton arkasındaki yığılımlar çözülür, ayaklar, eller ve göz çukurunun arkasındaki yumuşak koruyucu katmanlar uzun süren açlıklara dayanır.

Çok sayıda yağ damlası ve bol miktarda kahverengi mitokondri içermesi sebebi ile kahverengi adipoz dokusu da denir. Kahverengi yağ dokusu bedenin her yerinde bulunan sarı adipoz dokusuna oranla daha sınırlı dağılım gösterir. İnsanlarda çoğunlukla doğum sonrasındaki ilk aylarda ısı oluşturarak yeni doğan bebeği soğuğa karşı koruduğundan önem kazanır.

Soğuk ortamla karşılaşan bu yağ dokusuna norepinefrin sinir uyarılarıyla salınır. Bu sinirsel uyaran yağ hücresindeki hormona duyarlı lipazı hareketlendirerek trigliseritlerin yağ asitlerine ve gliserole hidrolize olmalarını sağlar. Serbest kalan yağ asitleri metabolize olurken oksijen tüketimi de artarak kahverengi adipoz dokusunun sıcaklığını yükseltir. Doku içinden geçen kan ısınmaya başlar. Isı üretimi artar çünkü, kahverengi adipoz dokunun hücrelerindeki mitokondriyumların iç zarlarında termojenin ismi verilen zarı geçen bir protein de bulunur. Bu protein kahverengi adipoz dokusunda kanı ısıtır.