Doku ölümü, bir veya birden fazla canlı dokunun fiziksel ve kimyasal hasar görmesi veya değişime uğraması durumudur. Bu durum, tıbbi literatürde nekroz olarak da bilinir. Doku ölümüne neden olan iki temel olay vardır: hücrelerin enzimatik sindirimi ve proteinlerin moleküler yapısının bozulması. Örneğin, bir yanık durumunda aşırı ısıya maruz kalan vücut bölgesinde doku ölümü gerçekleşebilir. Yanıkların yanı sıra yaralanma, enfeksiyon, kanser, enfarktüs ve zehirlenme gibi durumlarda da doku ölümü meydana gelebilir. Doku ölümü gerçekleşen hücreler bir daha geri dönüşemez. Hasar gören hücreler patolojik ölüm ile sonuçlanır. Hücre hasarının nedenleri arasında travma, hücre kanlanmasının bozulması, oksijen yetersizliği ve enfeksiyon gibi faktörler bulunmaktadır. Hücre sınırları düzensiz veya belirsiz hale gelir ve hücrenin bütünlüğü kimyasal ve yapısal olarak bozulur. Doku Ölümü Tipleri Doku ölümünün farklı histomorfolojik bulgular içeren dört ana tipi vardır: Koagulasyon Doku Ölümü Koagulasyon doku ölümü, en sık gözlenen doku ölümü türüdür. Dokulara kan sağlayan damarların bir pıhtı veya mekanik etkenle tıkanması sonucu ortaya çıkar. Sitoplazma proteinlerinin koagulasyona uğramasıyla dokunun tüm hatları gözlenir hale gelir ve nukleus kaybolur. Sitoplazma bu etkenlerin sonucu olarak flu (bulanık) görünür. Koagule hücreler en az birkaç gün tüm hat çizgilerini korur. Koagulasyon doku ölümü, beyin dışındaki hipoksik ölü hücrelerin karakteristik olarak ölümü ile oluşur. Likefaksiyon Doku Ölümü Likefaksiyon doku ölümü, dışarıdan gelen enzimlerin etkisi ile oluşan otoliz veya heteroliz sonucunda gözlenir. Likefaksiyon nekrozu, bakteri enfeksiyonu için karakteristik özelliklere sahiptir. Beyinde hipoksik hücre ölümü ile likefaksiyon nekrozu oluşur. Yağ Doku Ölümü Yağ doku ölümü, kendi içinde enzimatik yağ ve travmatik yağ olarak ikiye ayrılır. Pankreas enzimlerinin pankreas ve periton boşluğuna serbestleşmesi ile yağ hasara uğrar. Aktif pankreas enzimleri yağ hücrelerinde likefaksiyona yol açarak lipaz enzimlerini aktifleştirir. Aktifleşen enzimler yağ hücrelerindeki trigliseritleri parçalar. Sonuçta tebeşir beyazı görünümünde hücre kitleleri oluşur. Travmatik yağda ise doku ölümü bazen canlı dışı fiziksel, kimyasal ya da canlı hastalık etkenleri ile de oluşabilir. En sık kadınların meme ve karın dokusunda oluşur. Travma sonucu yağ hücrelerinde yırtılma ve serbestleşme sonucu iltihap meydana gelir. Gazlı Doku Ölümü Gazlı doku ölümü, büyük ve derin yaralanmalar sonucu dokuda meydana gelen ve gaz üreten anaerob bakteriler sebebiyle oluşur. Bakteri kapan doku hızla parçalanır ve kötü kokar. Bazı durumlarda ölümle sonuçlandığı da olmuştur. Pütrefaksiyon Doku Ölümü Pütrefaksiyon doku ölümü, hücre alanına saprofit adı verilen bakterilerin girmesiyle oluşur. Doku parçalanması sonucu pis kokulu, yeşilimsi-siyah renkte erime alanları meydana gelir. Vücut direnci düşük çocukların genelinde rastlanır. Erişkinlerde ise ağız ve yanaklarda oluşabilir. Doku Ölümünün Sonuçları Doku ölümü, hücrelerin ve dokuların işlevlerini kaybetmesine yol açar ve bu durum, organların ve sistemlerin genel işleyişinde ciddi aksaklıklara neden olabilir. Doku ölümünün tedavisi genellikle altta yatan sebebin ortadan kaldırılması ve hasarlı dokunun cerrahi olarak çıkarılması ile mümkündür. Ancak, bazı durumlarda doku ölümü geri döndürülemez ve kalıcı hasara yol açabilir. |